3- İlim Talebi için Yolculuk ve ilim Talep Edenin fazileti
1. Ebu'd-Derda (radiyallahu anh)
572 (1) Kays b. Kesir bildiriyor: Medine'den bir adam Dimeşk'te bulunan
Ebu'd-Derda:nın yanına geldi. Ebu'd-Derda adama:
"Kardeşim! Ne için geldin?" diye sorunca, adam:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'ten rivayet ettiğin bir hadisi
öğrenmek için geldim" dedi. Ebu'd-Derda:
"Ticaret için gelmedin mi?" diye sorunca, adam:
"Hayır!" karşılığını verdi. Ebu'd-Derda: "Herhangi bir iş için
gelmedin mi?" diye sorunca, adam: "Hayır!" karşılığını verdi.
Ebu'd-Derda: "Sadece bu hadisi öğrenmek için mi geldin?" diye
sorunca, adam: "Evet!" karşılığını verdi. Bunun üzerine Ebu'd-Derda
dedi ki:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in şöyle
buyurduğunu işittim: ''Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete
doğru bir yol açar. Melekler de ilim peşinde olandan razı olup ona kanat
gererler. Alim olana gökte ve yerde olanları hatta sudaki balıklar bile
bağışlanma dilerler. Alimin, abide üstünlüğü Ay'ın diğer gezegenlere üstünlüğü
gibidir. Alimler peygamberlerin varisleridir. Peygamberler geriye ne bir dinar,
ne de bir dirhem bırakmışlardır. Geriye (miras olarak) bıraktıkları sadece
ilimdir. Bundan dolayı her kim ilim elde ederse yeteri miktarda bir hisse elde
etmiş olur.''
Bu Hadis Hasendir.
Diğer tahric:Ebu Davud 3/316 (364), Tirmizı 5/18 (2646,
"hasen"), İbn Hibban (s. 48, no: 80) ve Bağavl, Şerhu's-Sünne'de 1/275
(129)
569 (1)'de geçmiştir.
573 (2) Kesir b. Kays: "Medine'den bir adam ... " dedikten
sonra bir önceki hadisi zikreder.
Bu Hadis Hasendir.
Müsned'i tertip eden der ki: "Bir önceki başlıkta bu
hadis zikrediidi."
2. Cabir (radiyallahu anh)
574 Abdullah, babasından (Ahmed b. Hanbel'den) bildirir:
"İbrahim b. Akll'in yanında gittim. Ulaşılması zor olan biriydi. Yemen'de
kapısının önünde bir veya iki gün boyunca bekledikten sonra ona ulaşabildim.
Orada bana iki hadis aktardı. Vehb kanalıyla Cabir'den olan rivayetleri de
vardı, ancak sıkışıklığından dolayı bunları ondan dinleyemedim. Hayatta olan
İsmail b. Abdülkerim de bunları bize aktarmadı, bunları başka birilerinden de
işitemedim."
Bu Hadis Sahihtir.
3. Safvan b. Assal (radiyallahu anh)
575 (1) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Mest üzerine mesh konusunu sormak
üzere Safvan b. Assal el-Muradi'nin yanına gittim. Bana: "Neden
geldin?" diye sorunca, ona: "Bilgi edinmek için geldim"
karşılığını verdim. Bana: "Sana bu konuda bir müjde vereyim?" dedi ve
Resülullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'den naklen şöyle devam etti:
"Melekler ilim peşinde olandan razı olup ona kanat
gererler ... '' Sonrasında ravi söz konusu hadisi zikreder.
Bu Hadis Sahihtir.
Diğer tahric: Ebu Davud, ilm 3/317 (3641), Tirmizi 5/546
(3536, "hasen sahih"), Nesa!, taharet 1/98 (158), İbn Mace, mukaddime
1/81 (223), Darimi 1/110 (342) ve Darakutni 1/197 (15)
576 (2) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal el-Muradi'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi
edinmek için geldim" karşılığını verdim. Safvan: "Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
''Melekler, ilim öğrenmek için evinden çıkan kişiden razı
olup ona kanat gererler'' buyurduğunu işittim" dedi. Ona: "Sana mest
üzerine mesh konusunu sormaya geldim" dediğinde, Safvan şu karşılığı
verdi:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in çıkardığı
ordunun içinde ben de vardım. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem)
abdestli iken giydikten sonra cenabet durumu hariç yolculukta üç gün üç gece,
mukim iken ise bir gün bir gece boyunca mestlerimizi çıkarmamamızı söylemişti.
Yine Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in: ''Batı
tarafında tövbe için açılmış, genişliği yetmiş yıllık yolculuk mesafesinde olan
bir kapı vardır. Bu kapı da Güneş o yönden (batıdan) doğmadıkça kapanmaz''
buyurduğunu işittim."
Bu Hadis Sahihtir.
1944 (2)'de tekrar edecektir:.
577 (3) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal el-Muradl'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi edinmek
için geldim" karşılığını verdiğimde:
"Melekler, ilim peşinde olandan razı olup bundan dolayı
ona kanat gererler" dedi.
Bu Hadis Sahihtir.
1946 (4)'de tekrar edecektir.
578 (4) Safvan b. Assal'ın bildirdiğine göre Nebimiz (sallallahu
aleyhi ve sellem):
''Melekler, ilim peşinde olandan razı olup bundan dolayı ona
kanat gererIer'' buyurmuştur.
Bu Hadis Sahihtir.
579 (5) Safvan b. Assal der ki: "Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem) bizi seriyyede gönderdi..."
Sonrasında ravi bir önceki hadisin aynısını zikreder.
Bu Hadis Hasendir.
580 (6) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal. el-Muradi'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi
edinmek için geldim" karşılığını verdiğimde, Safvan şöyle dedi:
"Bana bildirilene göre melekler ilim peşinde olandan
razı olup bundan dolayı ona kanat gererler..."
Sonrasında ravi söz konusu hadisi zikredip Safvan'dan naklen
şöyle der: " ... Bunun üzerine Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem)
bedeviye:
''Kişi sevdiğiyle beraberdir'' buyurdu."
Zir der ki: Safvan bana birçok şey anlattı ki sonunda
(Resulullah (s.a.v.)'den naklen) şöyle dedi:
''Batı tarafında tövbe için açılmış, genişliği yetmiş yıllık
yolculuk mesafesinde olan bir kapı vardır. Bu kapı da Güneş o yönden (batıdan)
doğmadıkça kapanmaz. Allah'ın:
"Rabbinin bir takım mucizeleri geldiği gün, bir kimse
daha önce inanmamışsa veya imaniyle bir iyilik kazanmamışsa, imanı ona fayda
vermez.. [En'am 158] buyruğunda anlatılan budur.''
Bu Hadis Sahihtir.
Diğer tahric: Tüm metni Tirmizı (3536)
4. Fadale b. Ubeyd (radiyallahu anh)
581 Abdullah b. Bureyde anlatıyor: Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem)'in ashabından biri Mısır'da bulunan Fadale b. Ubeyd'in yanına gitti.
Yanına vardığında Fadale devesine su içiriyordu. Adam:
"Seni ziyarete gelmedim. Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem)'den naklen bana ulaşan bir hadis vardı. Senin bu hadis hakkında
bilgin olabileceğini düşündüm" dedi. Fadale'nin saçlarının dağınık
olduğunu görünce: "Bölgenin valisi olmana rağmen bakıyorum da saçın başın
dağınık" deyince, Fadale: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
fazla süslenmekten bizi alıkoyardı" karşılığını verdi. Adam onun çıplak
ayakla durduğunu görünce:
"Bakıyorum ayakların da çıplak" dedi. Fadale:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ara sıra yalın ayak yürümemizi
söylerdi" karşılığını verdi.
Bu Hadis Sahihtir.
Müsned'i tertip eden der ki: "Bu yönde Cabir b.
Abdillah'ın Abdullah b. Enis'ten hadis dinlemek için Şam'a bir ay boyunca
gittiği zikredilir ki daha sonraki bölümlerde gelecektir."
Diğer tahric: Ebu Davud 4/75 (4160), Nesai 8/132 (5058) ve
Darimi 1/151 (571)
5. EbU. Hureyre (r.a.)
582 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
''Kim bir mu'min'in dünya sıkıntılarından birini giderirse,
Allah onun kıyamet günü sıkıntılarından birini giderir. Kim de bir müslüman'ın
ayıbını örterseı Allah hem dünya, hem de ahirette onun ayıbını örter. Kim darda
kalana yardım edip işini kolaylaştırırsa, Allah hem dünya, hem de ahirette ona
kolaylık sağlar. Kul kardeşinin yardımcısı olduğu sürece onun da yardımcısı
Allah olur. Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete doğru giden
bir yolu kolaylaştırır. Allah'ın evlerinden birinde Kur'an'ı okumak ve
aralarında mütalaa etmek için bir araya gelen topluluğun üzerine sekinet iner,
rahmet onları sarar, melekler onları kuşatır ve Allah da onları katındakilerin
yanında anar. Ameli kendisini yavaşlatan kişiyi soyu sopu hızlandıramaz.''
Bu Hadis Sahihtir.
Diğer tahric: Müslim (2699), Ebu Davud (1455, 4946) ve İbn
Mace (225)
583 (2) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre ResuluIlah (sallallahu
aleyhi ve sellem) :
"Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete
doğru giden bir yolu kolaylaştırır'' buyurmuştur.
Diğer tahric: Tirmizi, Suyuti de rivayet edip ''hasen'dir''
dedi.
571 (1)'de tekrar etmiştir.
584 (3) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre ResuluIlah (sallallahu aleyhi
ve sellem) şöyle buyurmuştur:
''Allah'ın evlerinden birinde Kur'an'ı okumak ve aralarında
mütalaa etmek için bir araya gelen topluluğu melekler kuşatır, rahmet sarar ve
Allah onları katındakilerin yanında anar. Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah
ona cennete doğru giden bir yolu kolaylaştırır. Ameli kendisini yavaşlatan
kişiyi soyu sopu hızlandıramaz.''
Bu Hadis Sahihtir.